بانک مرکزی اروپا – ECB

معرفی

بانک مرکزی اروپا (European Central Bank – ECB) بانک مرکزی کشورهای عضو منطقه یورو است. منطقه یورو یک منطقه اقتصادی که از ۱۹ کشور عضو اتحادیه اروپا تشکیل شده، و از یک ارز مشترک به نام یورو برای تسهیل تجارت و تعاملات مالی استفاده می‌کند. ECB مسئولیت تعیین و اجرای سیاست‌های پولی منطقه یورو را دارد.

نقش‌ها و وظایف اصلی بانک مرکزی اروپا عبارتند از:

1. تعیین سیاست‌های پولی: ECB وظیفه تعیین سیاست‌های پولی منطقه یورو را دارد، که به معنای تعیین نرخ بهره و دیگر اقدامات پولی می‌باشد.
2. نظارت بر بانک‌ها: از سال ۲۰۱۴، ECB نیز به عنوان ناظر اصلی بانک‌های منطقه یورو عمل می‌کند و مسئولیت نظارت بر سلامت مالی و پایداری بانک‌ها را دارد.
3. ترویج پایداری اقتصادی: ECB تلاش می‌کند تا اقتصاد منطقه یورو را به سمت رشد پایدار و توسعه هدایت کند.
4. نظارت بر نظام پرداخت‌ها: این بانک نیز نظارت بر نظام پرداخت‌ها را بر عهده دارد تا امنیت و کارآیی تراکنش‌های مالی را تضمین کند.
5. نقش مشاوره‌ای: ECB نیز به عنوان مشاور برای کشورهای عضو منطقه یورو در زمینه سیاست‌های اقتصادی و مالی عمل می‌کند.

تاریخچه شکل گیری

بانک مرکزی اروپا (ECB) در سال ۱۹۹۸ به عنوان بانک مرکزی کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی و پولی اروپا تأسیس شد. پیش از آن، کشورهای اروپایی دارای واحدهای پول ملی خود بودند.

اما برای ایجاد یک بازار واحد اروپایی، طرح وحدت پولی اروپا مطرح شد. پس از مذاکرات و توافقات فراوان، قرار شد یک ارز مشترک به نام یورو جایگزین واحدهای پول ملی کشورهای عضو شود.

بر این اساس، بانک مرکزی اروپا به عنوان مرجع پولی مستقل یورو، مسئول حفظ قدرت خرید یورو و ثبات قیمت‌ها در منطقه یورو تأسیس شد تا بر عرضه پول و سیاست‌های پولی آن نظارت داشته باشد.

ساختار سازمانی

بانک مرکزی اروپا (ECB) دارای ساختار سازمانی منحصر به فردی است که متشکل از چند نهاد اصلی می‌باشد:

شورای ریاست:
متشکل از اعضای شورای رییس و معاونین آنها است. وظیفه اصلی آن تدوین سیاست‌های پولی است.

شورای عمومی:
شامل رئیس، معاون رئیس و تمامی روسای بانک‌های مرکزی کشورهای عضو منطقه یورو می‌شود. وظیفه اصلی آن اجرای سیاست‌های پولی تعیین شده توسط شورای ریاست است.

هیئت اجرایی:
مسئول امور روزمره ECB است. اعضای آن شامل رئیس، معاون رییس و چهار عضو دیگر می‌شود.

بانک مرکزی اروپا همچنین دارای شُعبی در تمامی کشورهای عضو منطقه یورو است که بخشی از سیستم بانک مرکزی اروپا محسوب می‌شوند.

چالش ها و بحران ها

۱- بحران بدهی‌های حاکمیتی اروپا (۲۰۱۰-۲۰۱۲): بحران مالی یونان و سایر کشورهای اروپای جنوبی موجب بروز نگرانی‌های جدی در مورد فروپاشی منطقه یورو شد. ECB سیاست‌هایی مانند کمک مالی به بانک‌ها اتخاذ کرد.

۲- تورم پایین در منطقه یورو (۲۰۱۴-۲۰۱۶): تورم زیر ۲ درصد باعث کاهش انگیزه‌های اقتصادی شد. ECB با اجرای سیاست پولی انبساطی و منفی کردن نرخ بهره سعی در مقابله کرد.

۳- شیوع ویروس کرونا (۲۰۲۰): بحران اقتصادی ناشی از شیوع کرونا منجر به رکود اقتصادی در منطقه یورو شد. ECB خرید گسترده‌ی اوراق قرضه را آغاز کرد تا از اقتصاد حمایت کند.

شاخص های اقتصادی

بانک مرکزی اروپا (ECB) چندین شاخص اقتصادی کلیدی در منطقه یورو را به صورت مرتب منتشر می‌کند که عبارتند از:

• نرخ تورم منطقه یورو
• تولید ناخالص داخلی منطقه یورو
• نرخ بیکاری منطقه یورو
• تراز حساب جاری منطقه یورو
• خلاصه وضعیت اقتصادی و مالی (اکوفین) منطقه یورو
• گزارش پایشی پولی منطقه یورو
• گزارش پایداری مالی منطقه یورو
• آمار اعتبارات و سپرده‌های بانکی منطقه یورو

این شاخص‌ها دید کلی روشنی نسبت به وضعیت اقتصادی و مالی منطقه یورو ارائه می‌دهند و ECB بر اساس آن‌ها سیاست‌های پولی را تنظیم می‌کند.

موقعیت مکانی

بانک مرکزی اروپا (ECB) مقر اصلی خود را در شهر فرانکفورت آلمان دارد.

مشخصات مقر ECB:

• موقعیت: شهر فرانکفورت، آلمان
• ساختمان: برج يوروتاور متشکل از دو برج دوقلوی 45 طبقه که در سال 1998 ساخته شده است.
• آدرس: Sonnemannstrasse 20, 60314 Frankfurt am Main, Germany
• مساحت: ۱۸۳٬۰۰۰ متر مربع
• هزینه ساخت: حدود ۱.۳ میلیارد یورو
• طراحی: توسط معمار انگلیسی سر نورمن فاستر
• امکانات: شامل اتاق‌های کنفرانس، سالن‌های نشست، آرشیو و کتابخانه است.

بنابراین ECB در قلب شهر مالی فرانکفورت واقع شده و دارای یک مقر مدرن و مجهز می‌باشد.

وب سایت رسمی بانک مرکزی اروپا: www.ecb.europa.eu