بازار سرمایه (Capital Market) به مجموعهای از نهادها، ابزارها و معاملات مالی اطلاق میشود که در آن انواع داراییها برای مدتهای بلند مدت معامله میشوند. این بازارها برای تأمین منابع مالی بلند مدت برای شرکتها و دولتها، سرمایهگذاری و تأمین نیازهای مالی افراد استفاده میشوند. بازار سرمایه نقش اساسی در تأمین منابع مالی و رشد اقتصادی یک کشور دارد.
نکات کلیدی درباره بازار سرمایه عبارتند از:
- نوع داراییها: در بازار سرمایه، انواع داراییها مانند اوراق بهادار (سهام، اوراق قرضه، اوراق مشارکت و غیره)، اوراق قرضه، اوراق مشارکت، برنامههای سرمایهگذاری، اوراق مالیاتی، اوراق تسهیلات اعتباری و غیره معامله میشوند.
- نهادها: نهادها و موسسات مالی مختلفی در بازار سرمایه نقش دارند، از جمله بورسهای اوراق بهادار، صندوقهای سرمایهگذاری، بانکها، موسسات اعتباری، شرکتهای سرمایهگذاری، بیمهگران، صندوقهای بازنشستگی و سایر نهادهای مالی.
- معاملات: معاملات در بازار سرمایه به دو صورت اصلی صورت میگیرد، یعنی معاملات نقدی و معاملات آتی (فیوچرز). معاملات نقدی به معاملههای فوری بر اساس قیمتهای کنونی اشاره دارد و معاملات آتی به معاملههایی که بر اساس قیمتهای معینی در آینده اجرا میشوند.
- کارکرد اصلی: بازار سرمایه عمدتاً برای تأمین منابع مالی و سرمایهگذاری بلند مدت به کار میرود. شرکتها میتوانند از طریق فروش اوراق بهادار مانند سهام و اوراق قرضه سرمایه جذب کنند و دولتها میتوانند از طریق فروش اوراق قرضه دولتی نیازهای مالی خود را تأمین کنند.
- ریسک و بازده: بازار سرمایه همواره با ریسکهایی همراه است. سرمایهگذاران با توجه به نوع داراییهایی که در آن سرمایهگذاری میکنند، ریسک متفاوتی را تجربه میکنند. بازدهی انتظاری نیز بر اساس نوع داراییها و شرایط بازار تعیین میشود.
- تأثیر روند اقتصادی: بازار سرمایه به طور مستقیم تحت تأثیر روند اقتصادی قرار دارد. تحولات اقتصادی و عملکرد شرکتها و دولتها میتواند بر عملکرد بازار سرمایه تأثیرگذار باشد.
بازار سرمایه نقش حیاتی در تامین منابع مالی، توسعه اقتصادی و رشد سرمایه گذاری دارد و بعنوان یکی از مهمترین اجزای نظام مالی در هر کشور شناخته می شود.