ابزارهای مشتقه (Derivative Instruments) ابزارهای مالی هستند که ارتباط مستقیمی با دارایی‌های معین ندارند، بلکه ارزش آن‌ها از ارتباط با دارایی‌های اصلی مشتق می‌شود. این ابزارها اغلب برای مدیریت ریسک، محافظت از تغییرات قیمت‌ها، تجارت مشتقه و بهره‌گیری از فرصت‌های سودآور در بازارهای مالی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
نمونه‌هایی از ابزارهای مشتقه عبارتند از:
- قراردادهای آتی (Futures Contracts): این قراردادها معاملاتی را برای خرید یا فروش دارایی‌ها در آینده با شرایط مشخص تعیین می‌کنند. این ابزارها به تجارت و حفظ قیمت در زمان‌های آتی کمک می‌کنند.
- گزینه‌ها (Options): گزینه‌ها حق، اما تعهدی ندارند، برای خرید یا فروش دارایی‌ها در آینده با قیمت تعیین‌شده را به دارنده می‌دهند. گزینه‌ها به صورت گزینه‌های خرید (Call Options) و گزینه‌های فروش (Put Options) وجود دارند.
- سواپ‌ها (Swaps): سواپ‌ها قراردادهایی بین دو طرف برای تبادل پرداختی میان خود دارندگان دارایی‌ها هستند. معمولاً بر اساس نرخ‌های بهره یا نرخ تبادل ارز انجام می‌شوند.
- مشتقه‌های اختیار (Exotic Derivatives): این ابزارها از مشتقه‌های سنتی پیچیده‌تر هستند و ممکن است شامل مشتقه‌های با قابلیت اجرای مشروط، ترکیب‌های مختلف مشتقه‌ها و غیره باشند.
ابزارهای مشتقه به کمک ابزارهای مالی پیچیده‌تر و متنوع‌تری برای معامله‌گران و سرمایه‌گذاران ارائه می‌دهند تا بتوانند بهترین استراتژی‌ها را برای مدیریت ریسک و بهره‌برداری از فرصت‌ها در بازارهای مالی اجرا کنند.
